Oczekiwaniu na dziecko często towarzyszy – jak każdej zmianie w życiu człowieka – stres, lęk i niepewność. Niektóre kobiety przez całą ciążę mają obniżony nastrój, boją się o przebieg porodu, o zdrowie dziecka i wspólną przyszłość. Martwią się o to, czy sprawdzą się w roli matki. Po porodzie szybko okazuje się, że kreowany przez media obraz szczęśliwego macierzyństwa, atrakcyjnej, doskonale ubranej i zadbanej matki z uśmiechniętą rodziną, przeważnie ma się nijak do rzeczywistości! Jak wynika z badań, ponad 90% kobiet przeżywa swoje macierzyństwo inaczej niż sobie wyobrażały i przewidywały. Narażone na depresję po porodzie są kobiety w szczególności tuż przed lub po trzydziestce, dobrze wykształcone, które w okresie ciąży narażone były na ciąg stresujących wydarzeń. To również panie, które oczekując na dziecko miały bardzo zmienne i przeważnie złe samopoczucie. Charakteryzowały się również wysokim poziomem lęku-co może oznaczać wyższy poziom neurotyzmu, a więc również większą skłonność do przeżywania nastrojów negatywnych. Depresja poporodowa częściej spotyka pesymistki, lękliwe lub wrogo nastawione do otoczenia, które nie radzą sobie ze stresem, mają dużą skłonność do introspekcji i często narzekają na wiele dolegliwości o podłożu psychosomatycznym.
„Ciąża określana jest szczęśliwym czasem, ale ponieważ nie mówimy o zdrowiu psychicznym w czasie ciąży, kobiety nie wiedzą, że może to być zupełnie inna historia”.
Depresja jest wtedy, gdy masz poczucie nieszczęścia, które nie ustępuje po kilku dniach, ale trwa tygodnie lub miesiące. Depresja przedporodowa / prenatalna może różnić się od łagodnej do ciężkiej i może wpływać na kobiety na różne sposoby.
Typowe objawy depresji obejmują:
- masz poczucie stałego nieszczęścia
- nie obchodzi Cię życie codzienne
- masz problemy z koncentracją
- czujesz się zmęczona i bez energii
- budzisz się w nocy, nie możesz spać
- odczuwasz drażliwość
- czujesz się niespokojna i pobudzona
- tracisz pewność siebie
- czujesz się bezwartościowa
- czujesz się winna
- tracisz apetyt lub masz znacznie większy apetyt
- tracisz zainteresowanie seksem
Jeśli masz depresję, niekoniecznie doświadczasz wszystkich tych objawów. Pamiętaj, że niektóre z tych rzeczy mogą być normalną częścią ciąży, np. Uczucie zmęczenia, płaczu lub brak popędu seksualnego. Może być Ci trudno powiedzieć, gdzie znajduje się granica pomiędzy „normalnymi” trudnymi uczuciami, a depresją. Lub może to być to być spowodowane zmianami hormonalnymi, które są nieodłączną częścią ciąży.
Zaufaj sobie – jesteś najlepszym sędzią, czy Twoje uczucia są dla ciebie normalne. Jeśli nie czujesz się dobrze, lub jeśli masz objawy depresji i trwa to dłużej niż dwa tygodnie, porozmawiaj ze swoją położną lub lekarzem rodzinnym.
„Nie spałam dobrze i budziłam się z tym okropnym uczuciem zagłady, która zaczynała się każdego dnia, Płakałam przez rzeczy, o które normalnie bym mnie nie płakała.”
– aktualnie szczęśliwa mama dwójki dzieci
Depresja w ciąży i później jest powszechna. Około jedna na dziesięć kobiet ciężarnych doświadcza depresji w ciąży .
Co powinienem zrobić?
Poinformuj swoją położną lub lekarza, jak się czujesz. Możesz czuć się bardzo przygnębiony lub poczuć się winnym, gdy poczujesz się nisko w momencie, gdy wszyscy oczekują, że będziesz szczęśliwy, ale depresja ciąży nie jest twoją winą. Położna lub lekarz nie będą cię krytykować ani osądzać za te uczucia – wiedzą, że dzieje się tak z wieloma ciężarnymi kobietami.
Rozmawianie o swoich myślach i uczuciach może być trudne. Możesz napisać, co chcesz powiedzieć najpierw, lub możesz mieć kogoś przy sobie. Ważną sprawą jest poinformowanie kogoś o naszym stanie psychicznym, aby jak najszybciej uzyskać właściwą pomoc.
Jeśli w przeszłości występowała depresja, ważne jest poinformowanie o tym położnej lub lekarza, ponieważ prawdopodobieństwo wystąpienia depresji w tej ciąży lub po urodzeniu może być większe. Jeśli wiedzą, czego doświadczyli wcześniej, mogą zapewnić najlepsze wsparcie i pomóc zminimalizować wszelkie nawroty.
Co sprawia, że depresja jest bardziej prawdopodobna?
- Niepokojące wydarzenie (takie jak żałoba lub rozwód)
- depresja w przeszłości
- brak wsparcia bliskich
- przemoc domowa, obawy o pieniądze lub nieplanowana ciąża
- cechy osobowości, takie jak niskie poczucie własnej wartości lub nadmierny samokrytycyzm.
Ale możesz uzyskać „depresję”, nawet jeśli żadna z pozycji na powyższej liście nie jest ci znana. Dotyczy kobiet ze wszystkich środowisk, w różnym wieku i na różnych etapach ciąży. Nie jesteś sama.
Jakie wygląda leczenie depresji przed/poporodowej?
To zależy od tego, jak ciężka jest depresja. Lekarz może zalecić:
- samopomoc kierowana lub terapia psychologiczna, np. kognitywna terapia behawioralna (CBT)
- leki przeciwdepresyjne, szczególnie jeśli wcześniej cierpiałaś na depresję.
Jeśli otrzymasz leki, Twój zespół medyczny powinien wziąć pod uwagę stan Twojej ciąży. Powinieneś otrzymać typ, który jest najmniej ryzykowny dla Ciebie i Twojego dziecka, w najniższej ilości, która będzie nadal działać.
Jeśli jesteś już na lekach, porady będą zależeć od tego, jak ciężki jest Twój stan.
Jeśli masz łagodną do umiarkowanej depresję, Twój lekarz powinien porozmawiać z tobą o stopniowym zaprzestaniu leczenia i rozpoczęciu programu samopomocy.
Jeśli masz umiarkowaną depresję, twój lekarz powinien omówić zmianę na CBT i zaprzestanie przyjmowania leków lub zmianę na lek, który zmniejsza ryzyko.
Jeśli masz ciężką depresję, psychiatra musi wybrać indywidualną ścieżkę terapii.
Jakiego wsparcia od rodziny potrzebuje kobieta cierpiąca na depresję poporodową? Przede wszystkim akceptacji, zrozumienia, troski i miłości. Nie powinno się atakować kobiet radami, żeby przestały tkwić w smutnym nastroju.